Kaart (cartografie) - Plovdiv (stad) (Obshtina Plovdiv)

Plovdiv (Bulgaars: Пловдив; Nederlands (in historische context): Philippopolis) is de op een na grootste stad van Bulgarije. Het is de hoofdstad van de gelijknamige oblast en telt ongeveer 347.000 inwoners (2018). De stad is met haar 8000-jarige geschiedenis een van de oudste van Europa, en heeft dan ook als motto "Antiek en eeuwig" ("Древен и вечен"). De stad ligt in de Thracische vlakte, aan de voet van de Rodopen en aan de rivier de Maritsa. Het is een belangrijk bestuurlijk, industrieel en cultureel centrum, met verschillende universiteiten, diverse hogescholen, instituten en musea. In 2019 was de stad samen met het Italiaanse Matera de culturele hoofdstad van Europa.

De oudste aanwijzingen van permanente bewoning dateren van rond 6000 voor Christus. De stichting van de huidige stad vond 2000 jaar later plaats, toen Troje reeds bestond, maar bijvoorbeeld Athene en Rome nog niet. Daarmee is Plovdiv een van de langst ononderbroken bewoonde steden van Europa. De indertijd Eumolpia genoemde stad werd in 340 v.Chr. veroverd door de Macedonische koning Philippus II, de vader van Alexander de Grote, die haar omdoopte tot Philippopel (Philippopolis). Toen de stad later weer onafhankelijk werd, werd zij door de Thraciërs Pulpudeva genoemd. In de Romeinse tijd (2e en 3e eeuw) werd ze onder de naam Trimontium (Drieheuvelstad) de hoofdstad van de provincie Thracië. Vanaf de 5e eeuw werd de stad (en de regio) bewoond door Slaven, die de stad vanaf de 6e eeuw Puldin gingen noemen. In 815 werd Puldin hoofdstad van het Eerste Bulgaarse Rijk. Gedurende de middeleeuwen was ze afwisselend in Byzantijns en Bulgaars bezit. Tijdens de kruistochten bestond er van 1204 tot 1235 een vorstendom, waarover Franse graven regeerden. In 1364 werd de stad (net als het gehele hedendaagse Bulgarije) bezet door het Ottomaanse Rijk, en was het als Filibe een belangrijk handelsknooppunt en nijverheidscentrum voor Europa. De huidige naam Plovdiv duikt voor het eerst op in de 15e eeuw.

In de 19e eeuw was Plovdiv een bolwerk voor de verzetsbeweging, geïnspireerd door de nationalistische renaissance. De eerste Bulgaarse drukker en uitgever waren hier gevestigd. De verzetsbeweging resulteerde in 1876 in een opstand, die later Russische steun kreeg in de Russisch-Turkse Oorlog. Dit leidde in 1878 tot de bevrijding van de Ottomaanse heerschappij.

Het Bulgaarse rijk was daarmee niet herenigd: in plaats daarvan werd Bulgarije als gevolg van de besluiten van het Congres van Berlijn opgesplitst in een Noord- en Zuid-Bulgarije, waarin de laatste als Oost-Roemelië een autonome Turkse provincie werd met Plovdiv als hoofdstad. In 1885 verenigden de twee helften zich tot het huidige Bulgarije.